Πρώιμη παρέμβαση στις διαταραχές αυτιστικού φάσματος. Γιατί είναι σημαντική;

Αμέσως μετά τη διάγνωση μίας αναπτυξιακής διαταραχής, οι γονείς ή οι κηδεμόνες του παιδιού, αρχίζουν την αναζήτηση της καλύτερης παρέμβασης για την περίπτωση. Η έρευνα γίνεται είτε μέσω του παιδιάτρου και των αντίστοιχων υπηρεσιών της πολιτείας, είτε μέσω του διαδικτύου. Ο χρόνος που προηγείται και ακολουθεί της διάγνωσης, μέχρι και την έναρξη της οποιαδήποτε πρώιμης παρέμβασης είναι σημαντικός και πολύτιμος.

Η πρώιμη διάγνωση είναι το κλειδί, ώστε η παρέμβαση να ξεκινήσει άμεσα. Οι πρώιμες παρεμβάσεις συμπεριφοριστικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα το μοντέλο Denver, ξεκινώντας από το πρώτο με δεύτερο έτος της ηλικίας, βοηθούν τα παιδιά στην ανάπτυξη κινητικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων, μέσω από διαδικασίες παιχνιδιού και δραστηριοτήτων που εμπλέκουν, τόσο τους γονείς όσο και την υπόλοιπη οικογένεια σε καθημερινές δραστηριότητες.

Οι περισσότερες παρεμβάσεις, ακολουθούν μία συγκεκριμένη φιλοσοφία, η οποία δε σταματάει με τη λήξη της συνεδρίας ή του παιχνιδιού. Η προσέγγιση και η εκπαίδευση των αυτιστικών παιδιών, πρέπει να τηρεί κάποιες αρχές, οι οποίες θα είναι παρούσες σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής του, εντός και εκτός θεραπείας. Τα μοντέλα, εκπαιδεύουν το οικογενειακό περιβάλλον, ώστε η παρέμβαση να “συνεχίζεται” και μετά το τέλος της συνεδρίας, αλλά και να ενισχύεται η διαδικασία της γενίκευσης των μαθημένων δεξιοτήτων.

Από ερευνητικής άποψης, η επιστημονική κοινότητα ενισχύει με τον καιρό, όλο και περισσότερο τις πρώιμες παρεμβάσεις, καθώς οι μελέτες δείχνουν καλύτερη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών. Ερευνητικά επίσης, έχουν παρατηρηθεί τόσο η μείωση των αυτιστικών συμπεριφορών, όσο και η μερική ανάπτυξη επικοινωνίας. Καθώς οι παρεμβάσεις, στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στο παιχνίδι, η μάθηση και η γενίκευση δείχνει να είναι ευκολότερη. Οι έρευνες πάνω στο ζήτημα συνεχίζουν να πραγματοποιούνται παγκοσμίως, με τα αποτελέσματα να είναι ενθαρρυντικά.

Η τελική απόφαση για το είδος της παρέμβασης που θα ακολουθήσει ένα αυτιστικό παιδί ανήκει στην οικογένειά του. Η εύρεση της καταλληλότερης, όσο πιο σύντομα γίνει τόσο καλύτερα θα είναι και τα αποτελέσματα προς το παιδί. Καμία παρέμβαση, είτε εντατική πρώιμη, είτε όχι, δεν μπορεί να υποσχεθεί “θαύματα”. Μπορεί να υποσχεθεί όμως την πλήρη ανάπτυξη των ικανοτήτων του κάθε παιδιού και την βελτίωσή του σε βασικές δεξιότητες.

Η εκπαίδευση και η ανάπτυξη των δεξιοτήτων του κάθε παιδιού, ξεκινάει από τους πρώτους μήνες της ζωής του. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιδία μέσα στο αυτιστικό φάσμα. Ο χρόνος είναι πολύτιμος. Για άλλη μία φορά η στάση και η άμεση κινητοποίηση των γονέων ή κηδεμόνων είναι σημαντική. Η σταθερότητα, τέλος, απέναντι σε συγκεκριμένες αρχές και γενικές τεχνικές εκπαίδευσης, από νωρίς, αποτρέπει συγχύσεις και αυξάνει τια πιθανότητες για γρηγορότερη εκμάθηση των επιθυμητών συμπεριφορών, αλλά και την απαλοιφή ή μείωση των ανεπιθύμητων.